Artrose in de knie : gonartrose

Video: artrose van de knie

Video: artrose van de knie en bewegen

Video: gezond afvallen doe je zo

Wat is artrose in je knie?

Bij artrose in je knie verandert het kraakbeen in je knie.

Je bovenbeen en onderbeen zitten met je knie aan elkaar. Op die 2 botten zit een laagje kraakbeen. Dat kraakbeen is normaal heel glad. Zo kun je knie makkelijk buigen, draaien en strekken.

Bij artrose is het kraakbeen dun en niet glad.
Ook is het laagje cellen (slijmvlies) aan de binnenkant van de knie steeds ontstoken.

Na een tijd worden de botten aan de randen ook breder.

Klachten bij artrose in je knie

• Artrose in je knie begint met pijn en stijfheid in je knie.
  Je merkt dit vooral 's ochtends of als je na een tijdje zitten opstaat. Dit heet startpijn of ochtendstijfheid. Na 10 tot 30 minuten bewegen merk je dat de knie minder stijf wordt.
  Ook voel je pijn als je veel doet met de knie. Bijvoorbeeld als je traploopt.
• Als je knie erg stijf is, kun je je knie minder ver buigen of minder ver strekken.
• Soms zijn de klachten wat erger en soms weer wat minder.
• Je knie kan er anders uit gaan zien als je al lang artrose hebt. Er kan extra bot groeien aan de randen van de knie. Daardoor wordt je knie wat breder.

Waardoor krijg je artrose?

Waardoor je artrose krijgt, is niet precies bekend.

Je hebt een grotere kans op artrose in deze situaties:

• Je bent vrouw.
• Je bent ouder dan 45 jaar.
• Je bent te zwaar.
• Je hebt een ongeluk gehad en daarbij is een gewricht beschadigd. In dat gewricht heb je een grotere kans op artrose.
• Je hebt jaren zwaar werk gedaan.
• Je hebt een andere ziekte van de gewrichten, zoals reumatoïde artritis.
• Je hebt meer familieleden met artrose. Je hebt vooral een grotere kans als zij jong waren toen ze artrose kregen.

Hoe weet je dat je artrose hebt?

Je vertelt over je klachten en daarna onderzoekt je huisarts het gewricht dat pijn doet. Daarna kan je huisarts meestal zeggen of je artrose hebt.

Röntgenfoto's zijn meestal niet nodig. Soms is de artrose niet op een foto te zien. Vooral als de artrose nog niet zo erg is. En een foto laat niet goed zien hoe erg je klachten zijn.

Bewegen en minder zwaar worden bij artrose in je knie

Met bewegen en gezond eten wordt je lichaam sterker, je gewicht minder en de pijn vaak minder.

• Het is belangrijk dat je een halfuur per dag actief beweegt. 
  Wandelen, fietsen en zwemmen zijn goed. Met deze sporten beweeg je je knieën rustig. Bekijk de film over bewegen met artrose in de knie.
  Je kunt ook op internet een plan om te bewegen maken voor uzelf.
  Je kunt ook oefeningen doen. Deze film laat zien hoe je de oefeningen doet.
• Je kunt ook een oefenprogramma maken samen met je huisarts, een fysiotherapeut of oefentherapeut.
  De therapeut legt uit hoe je de oefeningen doet. Daarna kun je de oefeningen thuis blijven doen of met begeleiding (in een groep of alleen met de therapeut).
• Als je te zwaar bent, helpt het tegen de pijn om af te vallen.
  Je knieën hoeven dan minder gewicht te dragen. De pijn wordt minder als je minder zwaar bent. Een diëtist kan je helpen om gezond te eten en af te vallen. Je kunt ook meedoen aan een leefstijl-programma.
  Bekijk ook de film over gezond afvallen.

Als je meer gaat bewegen, is wat extra pijn en stijfheid in de knie normaal. De artrose wordt er niet erger van.

Heb je een periode veel pijn? Dan is het goed zo weinig mogelijk te steunen op de pijnlijke knie. Blijf de knie wel bewegen en gebruik pijnstillers. Blijf de normale dingen doen die je op een dag doet.

Je kunt advies krijgen over loophulpmiddelen, zoals een stok of rollator.

Als het iets beter gaat, kun je de oefeningen weer gaan doen. Ga weer stukjes lopen. Soms helpt het om daarbij een wandelstok te gebruiken (aan de kant van je goede knie) of een rollator.

Braces of inlegzolen helpen niet bij artrose in de knie.

Er zijn veel middelen die je zelf kunt kopen. Je kunt ze beter niet gebruiken.

• Glucosamine en chondroitine helpen niet. Het is onzeker of de middelen bijwerkingen hebben.
• Kurkuma, boswellia en groenlipmossel: er is geen goed onderzoek gedaan of deze middelen helpen en of ze ook nadelen hebben.

Pijnstillers bij artrose in je knie

Is de pijn een tijd erger? Of ga je iets doen dat bij jou vaak extra pijn geeft? Dan kun je een pijnstiller nemen:

• Begin altijd met paracetamol. Dit werkt meestal goed en heeft de minste bijwerkingen.
• Helpt paracetamol niet genoeg? Dan kun je ook gel met een pijnstiller erin gebruiken: gel met ibuprofen of gel met diclofenac erin.
  Smeer de gel op het gewricht. Wrijf de gel zacht op de huid.
  Heb je te veel gel gepakt? Haal de rest dan weg met een papiertje en gooi het in de prullenbak. Spoel geen gel weg via de douche of gootsteen. Dat is slecht voor het milieu.
• Helpen paracetamol en de gel niet genoeg? Dan kun je ook pillen ibuprofen, naproxen of diclofenac slikken. Kijk bij pijnstillers zoals ibuprofen of jij deze mag slikken.
  Slik de pillen maximaal 2 weken achter elkaar.
• Als ook dit niet helpt, kun je tramadol slikken. Dit krijg je alleen met een recept van je arts. Dit medicijn kan verslavend zijn. Slik dit maximaal 2 weken.

Prik in je knie bij artrose

Een prik in je knie kan helpen als afvallen, bewegen, oefeningen en pijnstillers niet genoeg helpen.

Je huisarts kan de prik geven. Er zit een hormoon in dat ontstekingen remt (corticosteroïd).

Meestal wordt de pijn binnen 1 week minder. De pijn is ongeveer 3 weken minder.
Je kunt maximaal 4 prikken per jaar krijgen. Tussen de prikken moet minimaal 6 weken zitten.

Mogelijke bijwerkingen van deze prikken:

• Je hebt een kleine kans op een allergische reactie of een bacterie in je knie.
• Je hebt een kleine kans op pijn en een dikke knie een paar dagen na de prik (2 van de 100 mensen).
• Als je diabetes hebt, kunnen de bloedsuikers de eerste dagen na de prik te hoog of te laag zijn.
• Na veel prikken kan het kraakbeen in de knie verder beschadigen. De artrose wordt dan erger.

Als prikken met de ontstekingsremmer niet genoeg helpen, zijn soms prikken met een ander medicijn (hyaluronzuur) mogelijk. Bijvoorbeeld als je niet geopereerd kunt worden. Het is onzeker of dit medicijn de klachten minder maakt. De prikken kunnen wel bijwerkingen hebben. Daarom kun je deze behandeling meestal beter niet laten doen.

Hoe gaat het verder met artrose in je knie?

Je komt na 3 maanden weer bij je huisarts. Je bespreekt hoe het gaat met bewegen en afvallen als je te zwaar was.
Als dit niet genoeg heeft geholpen, kun je bespreken of je een prik in je knie wilt.

Hebben de klachten met je werk te maken? Dan kan de huisarts je naar de bedrijfsarts doorsturen. Je kunt met de bedrijfsarts bespreken of er op je werk aanpassingen nodig zijn.

Heb je alle behandelingen gedaan en blijf je veel klachten houden? En kun je je werk of andere activiteiten niet goed meer doen? Dan kun je nadenken of je een kunstknie wilt.
De huisarts kan je doorsturen naar het ziekenhuis als je hierover wilt praten.

Adviezen voor omgaan met de pijn vind je bij pijn die langer blijft (chronische pijn).

Wanneer bellen bij artrose in je knie?

Maak een afspraak bij de huisarts in deze situaties:

• Je wilt hulp bij meer bewegen, oefeningen doen en gezond eten.
• De klachten worden erger.
• Je kunt je knie opeens niet meer strekken en buigen: je knie zit op slot.
  Dit kan komen door een gescheurde meniscus.

Meer informatie over artrose van de knie

Voor meer informatie en contact met andere mensen met artrose: reuma.nl.