home

Astma : ziekte in de longen

Astma is een ziekte in de longen. Mensen met astma zijn vaak benauwd en snel moe. Astma is helaas niet te genezen. U kunt wel wat doen om minder last te hebben van astma. Aanpassingen aan uw omgeving en manier van leven kunnen helpen. U kunt ook medicijnen krijgen van uw arts.
Thuisarts logo Onderstaande informatie is afkomstig van Thuisarts.nl

Video: astma

Video: astma: wanneer de huisarts bellen?

Wat is astma?

Astma is een ziekte van de buisjes in uw longen.

  1. Normaal zijn deze buisjes wijd genoeg om makkelijk in en uit te ademen.
  2. Bij astma zijn de longen overgevoelig. Bij sommige prikkels trekken de spiertjes rond de longbuisjes samen. Daardoor worden ze nauw. Er kan minder lucht doorheen, u ademt moeilijker en u wordt benauwd. 
  3. Het slijmvlies aan de binnenkant van de longbuisjes raakt ontstoken, wordt dikker en er komt meer slijm. Daardoor is er in de buisjes minder ruimte om te ademen.  

Astma begint meestal als kind. Het kan ook pas op volwassen leeftijd beginnen, soms pas na uw 50ste.

Wat merk ik bij astma?

Bij astma kunt u 1 of meer van deze klachten hebben:

  • U bent benauwd.
  • U maakt een piepend geluid bij het ademen (vooral als u uitademt).
  • U hoest, vooral 's nachts.
  • U heeft periodes van veel hoesten en slijm.
  • U bent moe, omdat ademen u veel moeite kost.
  • U bent minder fit: bewegen en sporten houdt u minder lang vol.

Waardoor krijg ik astma?

Overgevoelig

U kunt voor één of meer prikkels overgevoelig zijn. Meestal reageren uw longen meteen na de prikkel, soms pas na uren. 

Er zijn verschillende soorten prikkels:

  • Allergische prikkels, waar veel mensen met astma op reageren:
    • huisstofmijt
    • huidschilfers van huisdieren (katten, honden, knaagdieren en paarden)
    • pollen van bomen, grassen of onkruiden
    • schimmels
  • Niet-allergische prikkels, bijvoorbeeld:
    • verkoudheid of griep
    • kou, mist
    • rook (roken of meeroken), damp van e-sigaretten en rook van een waterpijp
    • luchtvervuiling, fijnstof (ook van houtkachels of vuurwerk), baklucht, parfum, lucht van verf of schoonmaakmiddelen
    • actief bewegen, sporten
    • stress
       
  • Medicijnen
    Sommige mensen met astma worden benauwd van medicijnen, bijvoorbeeld van bepaalde pijnstillers (NSAID's), zoals ibuprofen, naproxen en diclofenac. 
Erfelijk

Astma kan erfelijk zijn. In één familie hebben vaak meer mensen astma of een andere allergie (zoals allergische neusklachten, hooikoorts of eczeem). 

Adviezen bij astma

Bij astma krijgt u deze adviezen:

Niet roken of meeroken, geen e-sigaretten gebruiken

Als u astma heeft, is roken of meeroken extra schadelijk. Rook (ook van rokende mensen om u heen) prikkelt de longen. Dat heeft verschillende gevolgen:

  • Uw longen worden gevoeliger voor andere prikkels en trekken steeds vaker samen.
  • U krijgt daardoor vaker en meer ernstige astmaklachten.
  • Het slijmvlies van de longen raakt langdurig (chronisch) ontstoken. Uw longen raken daardoor steeds meer beschadigd. U krijgt steeds meer last van benauwdheid, hoesten en slijm. 
  • Uw astma-medicijnen werken minder goed. 
  • Naast astma kan ook COPD ontstaan. Bij COPD zijn uw longen blijvend beschadigd.

Stoppen met roken is bij astma dus extra belangrijk:

  • De ontsteking kan genezen. U heeft minder last van benauwdheid en slijm. 
  • Uw medicijnen werken beter. U heeft steeds minder of zelfs geen medicijnen nodig.
  • Door op tijd te stoppen met roken, voorkomt u blijvende schade aan uw longen. Als er al schade is ontstaan, is stoppen belangrijk om nog meer schade te voorkomen. 

Kijk hier voor adviezen en hulp bij stoppen met roken.

Elke dag bewegen

Het kan zijn dat u bij meer bewegen of sporten benauwd wordt. Toch is bewegen heel belangrijk. Juist bij astma moet u zorgen dat u fit blijft.

  • Beweeg elke dag minstens een halfuur (bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen of een andere sport).
  • Zorg bij het sporten voor een goede warming-up.
  • Adem zo mogelijk door uw neus als het koud is. In uw neus wordt de lucht al wat opgewarmd en prikkelt uw longen daardoor minder.

Lukt het niet om meer te bewegen of te sporten? Bijvoorbeeld omdat u bang bent benauwd te worden? Maak dan een afspraak met uw huisarts of praktijkondersteuner. Schrijf alvast op:

  • op welke momenten u benauwd wordt
  • hoeveel u wel kunt bewegen (bijvoorbeeld een korte wandeling).

Kijk hier voor adviezen bij gezond bewegen.

Afvallen als u te zwaar bent

Als u te zwaar bent, is het verstandig om af te vallen. Overgewicht maakt de behandeling van astma namelijk moeilijker. Als u wilt, kunt u bij gezond eten en afvallen hulp krijgen van een diëtist.  

Prikkels voorkomen

Met bloedonderzoek is te zien of u aanleg heeft voor een allergie. Als u weet voor welke prikkels u gevoelig bent, dan kunt u proberen die prikkels te voorkomen. Probeer dit zowel thuis als op uw werk.

Een allergie geeft ook vaak neusklachten, zoals een loopneus en niezen. Goede behandeling daarvan kan ook helpen bij de behandeling van astma. Bespreek dit met uw huisarts. 

Allergie voor huisstofmijt kan astmaklachten geven. U kunt thuis zelf proberen te zorgen voor minder huisstofmijt

Soms helpt het om een huisdier weg te doen als duidelijk is dat u daar allergische klachten van krijgt. Omdat de huidschilfers van uw huisdier achterblijven, kan het maanden tot een half jaar duren voordat u merkt of het helpt. 

Griepprik

Gebruikt u elke dag ontstekingsremmers voor uw astma, dan krijgt u het advies om elk jaar de griepprik te halen. U krijgt hiervoor een oproep van uw huisarts. 

Behandeling van astma

Astma is meestal goed te behandelen met medicijnen. Daarbij blijven de adviezen, zoals niet roken en genoeg bewegen, ook heel belangrijk. 

Medicijnen genezen astma niet. Maar als u de medicijnen goed gebruikt, kunnen de klachten wel wegblijven of minder worden.

De medicijnen ademt u in, zodat ze direct in uw longen komen. U ademt ze in met een puffer.
Er zijn 2 soorten medicijnen: medicijnen die de buisjes in uw longen weer wijder maken (luchtwegverwijders) en medicijnen die de ontsteking remmen (ontstekingsremmers). 

  • Luchtwegverwijders zorgen ervoor dat u binnen 10 tot 30 minuten beter kunt ademen.
    U gebruikt ze als u klachten heeft. 
  • Ontstekingsremmers zorgen voor minder slijm, hoesten en benauwdheid.
    Deze medicijnen zijn nodig als u vaak klachten heeft.
    Ontstekingsremmers werken pas na een paar weken echt goed. Ze helpen ook om te voorkomen dat u weer klachten krijgt.

Lees meer over medicijnen bij astma.

Hoe gaat het verder bij astma?

De klachten bij astma kunnen soms vanzelf overgaan. Maar ook ineens weer terugkomen, bijvoorbeeld bij verandering van het weer. 

Astma is goed te behandelen, zodat u er weinig of geen last van heeft. Maar de aanleg voor astma blijft, het gaat dus nooit echt over.

U kunt zelf veel doen om ervoor te zorgen dat u zo weinig mogelijk klachten heeft. Door de adviezen op te volgen: niet roken, prikkels voorkomen, genoeg bewegen en afvallen als u te zwaar bent. 
En door goed gebruik van uw medicijnen.

Uw huisarts en de praktijkondersteuner helpen u daarbij.

Wanneer contact opnemen bij astma?

Neem contact op met uw huisarts in een van deze situaties:

  • Uw klachten verminderen niet. 
  • U heeft problemen met de medicijnen, bijvoorbeeld om ze regelmatig in te nemen of bij het gebruik van de puffer.  
  • U heeft vaker dan 2 keer per week een luchtwegverwijder nodig.
  • U heeft 's nachts klachten.

Neem uw longmedicijn(en) mee als u naar de huisarts gaat. Vaak is het handig om even te bekijken hoe u de puffer gebruikt.

Bel met spoed de huisarts of huisartsen-spoedpost als u een longaanval heeft. U heeft dan 1 of meer van deze klachten:

  • U wordt steeds benauwder en uw medicijnen helpen niet.
  • U bent benauwd, ook als u stilzit: u heeft bijvoorbeeld moeite met het uitspreken van een hele zin.
  • U ademt heel snel.
  • Uw hart klopt heel snel. 

Bel direct 112 bij een ernstige longaanval met 1 of meer van deze klachten:

  • U raakt zo uitgeput dat u het gevoel heeft dat u bijna geen adem meer kunt halen.
  • U wordt suf en antwoordt niet als iemand u iets vraagt.
  • Uw huid wordt blauwpaars. 

Meer informatie over astma

Meer informatie vindt u bij het Longfonds.

Contact met mensen die ook astma hebben, kan via het Longfonds.

We hebben deze informatie gemaakt met:

Thuisarts logo Een deel van de informatie op deze pagina komt van Thuisarts.nl. Thuisarts.nl wordt gemaakt door het Nederlands Huisartsen Genootschap. De Federatie Medisch Specialisten, Patiëntenfederatie Nederland en Akwa GGZ werken mee aan Thuisarts.nl.

Onderzoek in OLVG

Huidallergietest

Bij dit onderzoek test uw zorgverlener of u allergieën geeft.

Hyperventilatietest

Bij dit onderzoek kijkt uw zorgverlener of u problemen heeft met ademen.

Fietstest longen: inspanningstest

Dit is een uitgebreid onderzoek om te zien hoe goed uw longen werken.

Tredmolentest longen: inspanningstest

Dit is een onderzoek om te bekijken of u inspanningsastma heeft.

Behandeling in OLVG

Astma kan niet genezen. Klachten kunnen wel minder worden. Dit kan bijvoorbeeld door veranderingen in uw manier van leven of uw omgeving. Klachten kunnen ook minder worden door medicijnen.
Bij de behandeling van astma werkt de longarts samen met de longverpleegkundige. In OLVG is een speciaal spreekuur voor astmapatiënten.
De longverpleegkundige legt u in het spreekuur alles uit over uw medicijnen. Ook legt de longverpleegkundige uit wat u zelf kan doen om minder klachten te hebben van astma.  

Heeft u een astma-aanval en werken uw medicijnen niet?
Neem dan direct contact op met de afdeling Spoedeisende Hulp.

Contact

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vraag aan de afdeling via MijnOLVG. Op werkdagen kunt u ook bellen.

Polikliniek Longgeneeskunde, locatie Oost, P2
020 510 88 92 (op werkdagen van 08.15 tot 16.15 uur)

Polikliniek Longgeneeskunde, locatie West, route 4
020 510 88 92 (op werkdagen van 08.15 tot 16.15 uur)

Als de polikliniek niet bereikbaar is, belt u met klachten die echt niet kunnen wachten naar de Spoedeisende Hulp via het algemene telefoonnummer van OLVG.

OLVG, locatie Oost
020 599 91 11

OLVG, locatie West
020 510 89 11

Is de situatie levensbedreigend, bel dan 112.

De informatie op deze pagina is afkomstig van de afdeling Longgeneeskunde van OLVG. Laatst gewijzigd:

Een deel van de informatie op deze pagina komt van Thuisarts.nl. Thuisarts.nl wordt gemaakt door het Nederlands Huisartsen Genootschap. De Federatie Medisch Specialisten, Patiëntenfederatie Nederland en Akwa GGZ werken mee aan Thuisarts.nl.