Bloedarmoede tijdens de zwangerschap : te weinig hemoglobine

In het kort

• Bloedarmoede komt meestal door te weinig ijzer.
• Je krijgt meestal ijzerpillen.
• Slik die 's ochtends, als je nog niks gegeten hebt.
• Eet er een sinaasappel of kiwi bij.
• Drink 4 uur voor en 2 uur na de ijzerpil geen koffie, thee of melk.

Wat is bloedarmoede als je zwanger bent?

Bloedarmoede betekent dat je te weinig Hb (hemoglobine) in je bloed hebt.

Hb brengt zuurstof van je longen naar je hele lichaam. En als je zwanger bent ook naar je baby.

In je zwangerschap heb je meestal iets minder Hb. Als je zwanger bent, is je Hb is meestal tussen 6 en 7. Dit is niet erg. Het komt omdat er meer vocht in je bloed is als je zwanger bent.
Als je Hb te laag is, dan heb je bloedarmoede.

Waardoor heb je bloedarmoede tijdens je zwangerschap?

Bloedarmoede als je zwanger bent komt meestal door te weinig ijzer. Je lichaam heeft ijzer nodig om Hb te maken.
In je zwangerschap gebruikt je lichaam veel ijzer.

De kans dat je bloedarmoede door te weinig ijzer krijgt is groter in deze situaties:

• Je eet niet gezond.
• Je bent jonger dan 20 jaar.
• Jij of je ouders zijn geboren in 1 van deze gebieden: het Middellandse Zee-gebied, Afrika, het Caribisch gebied, het Midden of Verre Oosten.
  Je hebt dan een grotere kans dat je een gen hebt voor erfelijke bloedarmoede.
• Je hebt een gen voor een erfelijke bloedziekte, zoals sikkelcel-ziekte en thalassemie.
• Je hebt minder dan een jaar geleden een baby gekregen.
• Je bent zwanger van 2 of meer baby's.

Soms komt de bloedarmoede door te weinig foliumzuur of te weinig vitamine B12.

Hoe weet je of je bloedarmoede hebt als je zwanger bent en waardoor dit komt?

Je verloskundige of gynaecoloog laat onderzoeken hoeveel Hb je in je bloed hebt. Dit gebeurt voordat je 13 weken zwanger bent. En als je 30 weken zwanger bent.

Heb je een grotere kans op bloedarmoede? Dan krijg je dit bloedonderzoek een keer extra. Dit gebeurt tussen week 20 en 27 van je zwangerschap.

Is je Hb te laag, krijg je een extra bloedonderzoek.

Heb je door je afkomst een grotere kans op bloedarmoede? Dan kan je verloskundige of arts nog een bloedonderzoek laten doen naar 2 erfelijke bloedziektes:

• sikkelcel-ziekte
• thallasemie

Soms is er DNA-onderzoek nodig. Je weet dan of je de genfout hebt voor 1 van deze ziektes.
Als je de genfout hebt, dan is het belangrijk om de vader ook te laten testen.
Hebben jullie de genfout allebei, dan kan de erfelijkheids-arts je advies geven.

Wat merk je als je zwanger bent en bloedarmoede hebt?

Door bloedarmoede kun je je moe en zwak voelen. Als je dingen doet, hijg je snel.

Deze klachten kun je ook krijgen:

• duizelig zijn
• het gevoel dat je flauwvalt
• ziek voelen
• als je een lichte huid hebt: minder kleur op je gezicht bij heel weinig Hb

Behandeling van bloedarmoede als je zwanger bent

Eet je wel gezond en heb je toch te weinig ijzer? Dan heb je ijzerpillen nodig.
Je verloskundige of arts vertelt hoe vaak je een pil moet nemen.

• Slik de ijzerpil ’s ochtends, als je nog niks gegeten hebt. Dan komt het ijzer beter in je lichaam.
• Eet er een sinaasappel of kiwi bij. Daar zit vitamine C in. Daardoor komt er meer ijzer in je lichaam.
• Koffie, thee en melk zorgen dat ijzer minder goed in je lichaam komt.
  Heb je dit gedronken? Slik na 4 uur pas de ijzerpil.
  Wacht daarna weer 2 uur voordat je koffie, thee of melk drinkt.

Gebruik je maagzuur-remmers? Dan komt ijzer minder goed in je lichaam. Bespreek dit met je verloskundige of arts.

IJzerpillen kunnen bijwerkingen hebben. Zoals maagpijn, misselijk zijn, diarree of harde poep of zwarte poep.

Drink veel water, eet veel vezels en beweeg veel. Dan blijft je poep zacht.

Heb je last van de bijwerkingen? Slik de ijzerpil dan na het eten. Bespreek het met je huisarts als je veel bijwerkingen blijft houden. Je kunt dan misschien minder vaak een ijzerpil slikken. Je huisarts of je verloskundige vertelt hoe vaak.

Bij te weinig foliumzuur krijg je pillen met foliumzuur. Je slikt deze pil 1 keer per dag.
Heb je een erfelijke bloedziekte? Slik dan je hele zwangerschap elke dag een pil foliumzuur met 0,5 milligram.

Heb je te weinig B12, dan krijg je pillen met vitamine B12. Je slikt deze pil 1 keer per dag.

Hoe gaat het verder bij bloedarmoede als je zwanger bent?

Na 4 weken laat je weer bloed prikken. 

Als je ijzerpillen slikt: 

• Na de bevalling slik je een paar dagen geen ijzerpillen. Als je weer goed kunt poepen, kun je weer doorgaan met de ijzerpillen. 6 weken na de bevalling laat je weer bloed prikken om je Hb te controleren.
• Is je Hb weer normaal? Ga nog 6 weken door met de ijzerpillen. Zo vul je de voorraad ijzer in je lichaam aan. Dat is belangrijk. Want je lichaam blijft in je hele zwangerschap veel ijzer gebruiken.

Als je foliumzuur-pillen of B12-pillen slikt:

• Je huisarts controleert of je Hb genoeg omhoog is. Als dat zo is, ga je door met elke dag een pil slikken.
• Na ongeveer 8 weken laat je weer bloed prikken. 
• Is je Hb weer normaal? Ga dan nog 12 weken door met de pillen. Je slikt wel minder vaak een pil. Je spreekt met je huisarts of verloskundige af hoe vaak je een pil slikt.
• Neem je foliumzuur omdat je een erfelijke bloedziekte hebt? Blijf dan elke dag een foliumzuurpil slikken tot je bevalling.

Meer informatie over zwangerschap

• Over zwangerschap, controles en bloedonderzoek: de folder Zwanger, ook in het Engels.
• Over zwangerschap, bevalling en kraamtijd: Allesoverzwanger.nl.
• Een verloskundige zoeken: deverloskundige.nl.
• Folder: Wat je moet weten over alcohol, roken en drugs voor, tijdens en na de zwangerschap.
• Informatie in 16 talen over zwanger zijn en bevalling: zanzu.nl.

We hebben deze tekst gemaakt met:

• de richtlijn voor huisartsen over zwangerschap en de periode na de bevalling
• de richtlijn voor huisartsen over bloedarmoede
• de adviezen van de Gezondheidsraad over voeding voor zwangere vrouwen