Chemotherapie of immunotherapie : behandeling bij kanker

Bij chemotherapie krijgt u medicijnen die ervoor zorgen dat de kankercellen stoppen met groeien of minder snel groeien. Deze medicijnen heten cytostatica. Er zijn veel verschillende soorten cytostatica.

Doel van chemotherapie

U kunt een behandeling met chemotherapie krijgen om 2 redenen:

• Om te genezen. Dit heet een curatieve behandeling.
• Om minder klachten te hebben of de ziekte te remmen. Dit heet een palliatieve behandeling.

Curatieve behandelingen

• Chemotherapie zonder een operatie.
• Chemotherapie na een operatie. U krijgt dan chemotherapie om het risico kleiner te maken dat de kanker terugkomt. Dit heet adjuvante chemotherapie.
• Chemotherapie vóór een operatie. Dit heet neo-adjuvante chemotherapie.
• Chemotherapie en immunotherapie.

Immunotherapie is een behandeling met medicijnen die het afweersysteem van uw lichaam sterker maken. Het afweersysteem kan de kankercellen dan beter doden. Het afweersysteem van het lichaam wordt ook wel het immuunsysteem genoemd.

Doel van immunotherapie

U kunt een behandeling met immunotherapie krijgen om 2 redenen:

• Om te genezen. Dit heet een curatieve behandeling.
• Om minder klachten te hebben of de ziekte te remmen. Dit heet een palliatieve behandeling. De ziekte kan niet genezen.

Curatieve behandeling

• Immunotherapie zonder andere behandeling. Sommige soorten kanker reageren goed op immunotherapie. De behandeling kan de tumor vernietigen.
• Immunotherapie en chemotherapie.
• Immunotherapie na een andere behandeling, om de kans op genezen groter te maken. Bijvoorbeeld na een operatie of bestraling. Het doel is de kankercellen te vernietigen die nog in het lichaam zitten. Dit kunnen ook hele kleine onzichtbare uitzaaiingen zijn. Deze uitzaaiingen heten micrometastasen. De behandeling wordt een adjuvante behandeling genoemd.

• Chemotherapie of immunotherapie kan bestaan uit 1 of meerdere soorten medicijnen. Nadat u de medicijnen heeft gekregen, volgt steeds een rustperiode van enkele dagen of weken. Elke periode waarin u medicijnen krijgt, heet een kuur. Meestal bestaat de behandeling uit meerdere kuren.
• Kankercellen reageren verschillend op chemotherapie en immunotherapie. Voor een zo goed mogelijk resultaat is vaak een combinatie van verschillende medicijnen nodig.
• U kunt de medicijnen op verschillende manieren krijgen: via een injectie, een infuus of met tabletten. Dit is afhankelijk van de soort medicijnen.
• Uw zorgverlener geeft u informatie over de medicijnen die u krijgt. Ook krijgt u informatie over mogelijke bijwerkingen.

Andere medicijnen kunnen de werking van chemotherapie en immunotherapie beïnvloeden. Zorg daarom dat uw zorgverlener weet welke medicatie u nog meer gebruikt. Zeg het ook wanneer u aspirine, voedingssupplementen of vitaminetabletten gebruikt.
Geef ook bij behandelingen door andere zorgverleners door dat u chemotherapie of immunotherapie krijgt. Denk aan uw tandarts en mondhygiënist.

Resistentie tegen chemotherapie of immunotherapie

Sommige kankercellen reageren eerst goed op de chemotherapie of immunotherapie. Na een tijdje reageren ze niet meer op de medicijnen. De kankercellen worden dan resistent. Dan kan soms een behandeling met een ander soort middel helpen.

Controle voor start van elke kuur

Chemotherapie en immunotherapie heeft effect op uw beenmerg. Daarom meten we voor elke kuur uw witte bloedcellen, bloedplaatjes en rode bloedcellen. Na de controle van het bloed heeft u een afspraak met de zorgverlener. U bespreekt of u voldoende hersteld bent om met de volgende kuur te starten.

Voordat u start met chemotherapie of immunotherapie heeft u een gesprek met de oncologieverpleegkundige. Tijdens dit gesprek krijgt u veel informatie. Bijvoorbeeld over de medicijnen, de bijwerkingen, De Onco Monitor, gevolgen voor het dagelijks leven. Ook bespreekt u praktische zaken die u voor de behandeling moet regelen. Natuurlijk kunt u tijdens het gesprek zelf ook vragen stellen. Na het starten van chemotherapie of immunotherapie heeft u voor elke kuur een controle-afspraak met een zorgverlener.

Een goede voorbereiding van het gesprek kan u en uw naaste helpen tijdens de chemotherapie of immunotherapie. Denk aan de volgende zaken:

• De informatie die u van de arts heeft gekregen lezen.
• We adviseren u te bedenken welke vragen u voor de zorgverlener heeft. Lees meer op onze webpagina Zo bent u goed voorbereid op uw gesprek in OLVG.
• U krijgt uitleg over medicijnen. Haal daarom bij de apotheek de medicijnen op die u moet gebruiken voor de start van de eerste kuur.

Neem iemand mee naar het gesprek

Neem een volwassene mee die weet welke ziekte u heeft. Samen staat u sterk en onthoudt u meer. Uw naaste kan ook vragen stellen. Na het gesprek kunt u met elkaar alles bespreken.

De Onco Monitor biedt u digitale hulp thuis bij chemotherapie of immunotherapie. Zo kunnen wij u sneller helpen. Via De Onco Monitor kunt u op elk moment vragen stellen over bijwerkingen van de behandeling.

U krijgt meestal meteen een advies dat bij u past. Een oncologieverpleegkundige belt u als het nodig is. Alleen als het nodig is komt u naar het ziekenhuis.

Zo gebruikt u De Onco Monitor

Als u last heeft van klachten, of vragen heeft, kunt u op elk moment controleren of u zorg nodig heeft. Dit werkt als volgt:

1. Ga naar de app MijnOLVG of de website mijnolvg.nl en log in bij MijnOLVG.
2. Log in met uw DigiD
3. Ga via Gezondheid naar ‘Zorgadvies’
4. Hier kunt u kiezen voor De Onco Monitor. Klik hierop en vul uw klachten in.
5. Op basis van uw antwoorden op de vragen, krijgt u een advies van ons.
6. Als het nodig is, bellen wij u op dezelfde dag of de volgende dag.
7. Let op: zorgverleners bekijken de Onco Monitor op werkdagen tussen 08.00 uur en 16.15 uur. Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met de afdeling.

Vragen over MijnOLVG

Heeft u vragen over MijnOLVG of de MijnOLVG-app? Er staan filmpjes over verschillende onderwerpen op onze webpagina MijnOLVG.
U kunt uw vragen over MijnOLVG ook stellen aan onze medewerkers van het Patiënten Servicepunt. U bent welkom bij het Patiënten Servicepunt bij de hoofdingang.

De medicijnen bij chemotherapie en immunotherapie verlaten uw lichaam via urine, ontlasting, zweet, braaksel en lichaamsvocht. Maximaal 6 dagen na elke kuur zijn alle medicijnen uit uw lichaam. Dit is afhankelijk van het medicijn.
Er is een kleine kans dat resten van de medicijnen schadelijk zijn voor gezonde mensen. We adviseren u daarom om de eerste 6 dagen na elke kuur de volgende adviezen op te volgen.

Lichamelijk contact

• U kunt gewoon lichamelijk contact hebben.
• Gebruik tijdens seks een condoom.
• Als u of uw partner zwanger wilt worden, bespreek dit dan eerst met de zorgverlener. Chemotherapie kan aangeboren afwijkingen veroorzaken.

Urine en ontlasting

• Ga zittend plassen, dan komen er geen spatten op de bril. Als er toch spatten op de bril zitten, verwijder ze dan met wc-papier.
• Doe de deksel dicht en spoel daarna de wc 2 keer.
• Was uw handen nadat u naar de wc bent geweest.
• Maak de wc 1 keer per dag schoon met een schoonmaakmiddel.

Overgeven

• Wanneer u overgeeft in de wc, verwijder spatten met wc-papier. Spoel dan 2 keer door met de deksel dicht.
• Als het niet mogelijk is om in de wc over te geven, maak de vlekken dan schoon met materiaal dat u weg kunt gooien. Gooi het materiaal daarna in een plastic tas en daarna in een vuilniszak.
  Wees voorzichtig als u de cytostatica in tablet of drank hebt gekregen. Probeer het braaksel niet aan te raken de eerste 2 uur na het innemen van de medicijnen.

Wasgoed

Was wasgoed dat erg bevuild is met urine, ontlasting, braaksel of zweet, apart.

Schoonmaken

U kunt schoonmaken zoals u gewend bent. Alle middelen om schoon te maken zijn geschikt.

Als u vragen heeft of zich zorgen maakt, kunt u op elk moment en bij elke twijfel via MijnOLVG controleren of u zorg nodig heeft. Dit kan via De Onco Monitor.

Bel meteen het ziekenhuis als u 1 of meer van deze klachten heeft:

• temperatuur boven 38,5 graden
• koude rillingen
• bloedneus die langer dan 30 minuten duurt
• blauwe plekken, zonder dat u bent gevallen of u hebt gestoten
• een wondje bloedt langer dan 30 minuten
• bloed in ontlasting of urine
• plotseling kortademig
• bloed bij hoesten
• diarree: meer dan 4 keer dunne ontlasting binnen 24 uur

Bel het ziekenhuis dezelfde dag als u 1 of meer van deze klachten heeft:

• na 4 keer overgeven binnen 24 uur
• na 3 dagen obstipatie: u kunt niet of niet goed poepen
• plotseling uitslag op uw huid