Gordelroos : blaasjes op de huid

Video: gordelroos

Wat is gordelroos?

Bij gordelroos heb je jeuk, pijn en vlekjes en blaasjes op de huid. Het komt door het waterpokken-virus.

De vlekjes, blaasjes, pijn en jeuk zitten meestal maar aan 1 kant van je lichaam, dus aan de linkerkant of aan de rechterkant. Je hebt de klachten bijvoorbeeld aan 1 kant van je borstkas of aan 1 kant van je gezicht.

Als de blaasjes weg zijn, kun je op die plek lang pijn houden. Dit is zenuwpijn. Dit komt heel weinig voor. Vooral bij ouderen kan de pijn soms heftig zijn en lang duren.

Iedereen kan gordelroos krijgen. De kans is het grootst als je ouder bent dan 60 jaar.

De medische naam voor gordelroos is herpes zoster. 

Wat merk je van gordelroos?

Je kunt dit merken bij gordelroos:

• Je krijgt jeuk, tintelingen, een branderig gevoel of pijn op een deel van je huid. Dit kan op je bovenlichaam, armen, benen of gezicht zijn.
• Na een paar dagen komen er die plek vlekjes en blaasjes. Ze zijn rood op een lichte huid en donker op een getinte huid. Soms zijn het maar een paar blaasjes, soms veel. 
  Soms geeft gordelroos alleen jeuk en pijn, zonder vlekjes of blaasjes.
• De pijn kan heftig zijn.
• Je kunt je grieperig voelen en een beetje koorts krijgen.
• Na 7 tot 10 dagen drogen de blaasjes op.
• Bij gordelroos in het gezicht kun je oogontsteking krijgen. 

Waardoor krijg je gordelroos?

Gordelroos komt door het waterpokken-virus.

Je krijgt dit virus meestal al als kind in je lichaam. Je krijgt dan waterpokken.
Als de waterpokken over zijn, blijft het virus in je ruggenmerg. Je merkt daar niets van.
Soms wordt het virus na jaren weer actief. Dat geeft gordelroos. We weten niet waardoor het virus weer actief wordt.

Je hebt een grotere kans op gordelroos als je afweer minder goed is. Dat kan komen door een ziekte, zoals hiv. Of door medicijnen, zoals methotrexaat. 

Adviezen bij gordelroos

• Raak de blaasjes zo weinig mogelijk aan.
• Je mag gewoon douchen of in bad.
• Je kunt wondgaas op de blaasjes doen. Zo kun je je kleren beschermen. Ook zorgt wondgaas ervoor dat je kleren niet tegen je huid aan schuren.

Was je handen met water en zeep als je de blaasjes hebt aangeraakt.
Er kan namelijk virus uit de blaasjes op je handen zitten. Dit kun je aan andere mensen geven. Bijvoorbeeld baby's en peuters. Die kunnen dan waterpokken krijgen. Ze kunnen geen gordelroos krijgen.  

Weet je dat iemand (een volwassene) nooit waterpokken heeft gehad? Of weet je dat iemand een slechte afweer heeft, bijvoorbeeld omdat die chemotherapie krijgt? Kom dan liever niet te dichtbij. Als deze persoon het virus krijgt, kan deze erg ziek worden van het virus. 

Kom ook niet dichtbij een zwangere. Misschien heeft zij nooit waterpokken gehad. Dan is er een hele kleine kans dat het virus schade geeft aan de baby. 

Behandeling bij gordelroos

Als de blaasjes op je bovenlichaam, armen of benen zitten, hoef je er niks aan te doen. Gordelroos gaat dan meestal vanzelf over. 

• Als je wilt, kun je een zalf op de blaasjes smeren. Zoals zinkzalf, koelzalf, cetomacrogolzalf of lanettezalf. 
• Tegen de pijn kun je paracetamol slikken. Neem 3 of 4 keer per 24 uur 2 pillen van 500 milligram. 
• Gebruik geen ibuprofen, diclofenac of naproxen. Deze pijnstillers kunnen bij gordelroos soms ernstige bijwerkingen geven. Bijvoorbeeld ontstekingen in de huid. Dit geldt ook voor Acetylsalicylzuur (Aspirine) als pijnstiller. 

Als je gordelroos in je gezicht hebt, krijg je medicijnen die virussen remmen: virus-remmers. Bijvoorbeeld aciclovir of valaciclovir. Ze helpen om ervoor te zorgen dat het virus niet naar je oog gaat. Ook kunnen ze de pijn wat minder maken. Bijwerkingen zijn hoofdpijn en misselijkheid.

Heb je een heel slechte afweer? Bijvoorbeeld door medicijnen, zoals chemotherapie? Dan krijg je soms medicijnen die virussen remmen: virusremmers. Of dit in jouw situatie nodig is, overlegt je huisarts meestal met je arts in het ziekenhuis. 

Hoe gaat het verder bij gordelroos?

Gordelroos gaat meestal na 2 weken vanzelf over. Daarna blijft de huid nog een paar weken vlekkerig.
Je krijgt meestal geen littekens. Als je gekrabd hebt, kun je wel littekens krijgen.

Als je virusmedicijnen hebt gekregen, moet je na 1 week terugkomen bij de huisarts voor controle.

Soms blijven de klachten langer: de plek blijft langer vlekkerig, je voelt niks op de plek, de jeuk blijft of je hebt nog heftige pijn. 

Als je gordelroos hebt gehad, krijg je het meestal geen tweede keer. 
Gebruik je medicijnen die je afweer minder maken? Dan kun je het wel een tweede keer krijgen.
Je kunt nadenken of je een prik wil tegen gordelroos. De prik maakt de kans waarschijnlijk kleiner dat je lang pijn houdt als je nog een keer gordelroos krijgt. 

Wanneer bellen bij gordelroos?

Denk je dat je gordelroos hebt? Bel dezelfde dag de huisarts of huisartsenpost in 1 van deze situaties:

• als je blaasjes in je gezicht hebt
• als je een ziekte hebt of medicijnen gebruikt die je afweer veel minder maken 

Bel bij gordelroos ook direct je huisarts of huisartsenpost bij 1 of meer van deze klachten:

• pijn in je oog
• een rood oog
• als je opeens minder ziet of niet tegen licht kunt 
• blaasjes of rode vlekjes op je neus of in een ooghoek 
• als je pijn of blaasjes aan je oor krijgt
• als je opeens minder hoort
• als je opeens een 'scheef gezicht' krijgt: als je een oog niet meer dicht kunt doen kunt of als een mondhoek naar beneden hangt. Dit heet aangezichtsverlamming van Bell.

Meer informatie over gordelroos

We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over gordelroos.