Migraine : heftige hoofdpijn

Wat is migraine?

Migraine is een ziekte van de hersenen. Hierbij krijgt u aanvallen van hoofdpijn. Dit zijn migraine-aanvallen.

De hoofdpijn begint soms met een aura. U ziet dan bijvoorbeeld vlekken of voelt tintelingen in uw gezicht of in 1 hand.

Ook kinderen kunnen migraine hebben.

Op oudere leeftijd (vanaf 50 tot 60 jaar) krijgt u meestal minder migraine-aanvallen. Ook worden ze minder heftig.

Wat merkt u bij migraine?

Bij een aanval van migraine kunt u verschillende dingen merken:

1. Klachten vooraf
Uren tot dagen voor de migraine-aanval krijgt u soms al klachten. Bijvoorbeeld:

• U bent extra moe.
• U bent meer somber of juist meer vrolijk.
• U heeft meer trek in bepaald eten of drinken.
• U heeft spierpijn.
• U bent meer gevoelig voor geuren en geluiden.

2. Soms een aura aan het begin
Een migraine-aanval begint soms met een aura. Bij een aura lijkt een deel van uw lichaam even niet goed te werken. Dit duurt een kwartier tot 1 uur. Bijvoorbeeld:

• U ziet allerlei kleuren en vlekken, met beide ogen.
• U voelt tintelingen in uw lippen of gezicht.
• U krijgt een doof gevoel of minder kracht in 1 hand.

3. Hoofdpijn
De hoofdpijn duurt tussen de 4 uur en 3 dagen.

• De hoofdpijn komt in aanvallen en is heftig of bonkend.
• De hoofdpijn zit vaak aan 1 kant.
• De pijn wordt erger als u beweegt.
• Door de pijn kunt u weinig doen.
• U kunt ook misselijk zijn of overgeven (braken).
• Soms kunt u ook niet goed tegen licht en geluid.

4. Klachten erna
Na de hoofdpijn kunt u nog klachten hebben, enkele uren of dagen. Bijvoorbeeld:

• U bent moe.
• U heeft moeite om uw aandacht ergens bij te houden.

Een migraine-aanval is voor iedereen anders.

• 1 van de 3 mensen met migraine, heeft migraine met aura.
• 2 van de 3 mensen met migraine, hebben migraine zonder aura.

Migraine aura zonder hoofdpijn komt heel weinig voor.

Een migraine-aanval is meestal in 1 dag over. Soms pas na 3 dagen.

Hoe vaak de migraine-aanvallen terugkomen is ook verschillend. Sommige mensen hebben 2 keer per jaar een aanval, andere 2 keer in de maand.

Bij chronische migraine heeft u meer dan 15 dagen per maand hoofdpijn. Van deze 15 dagen heeft u 8 dagen of meer migraine. Chronische migraine komt vaak doordat u te vaak pijnstillers slikt.

Waardoor komt een migraine-aanval?

Bij een migraine-aanval is er een korte storing in de hersenen. Waarschijnlijk door prikkeling van zenuwen en bloedvaten in uw hoofd. We weten niet precies wat de oorzaak is.

Bij sommige mensen komt migraine vaker voor bij een van deze prikkels:

• te weinig eten, bijvoorbeeld met vasten
• te weinig slaap
• rust na stress
• ineens geen cafeïne drinken
• alcohol
• rode wijn (hier zit sulfiet in)

Zo'n prikkel kan misschien een aanval geven. Maar niet bij iedereen en zeker niet elke keer.
Het is onzeker of dingen die u eet of drinkt een aanval kunnen geven.

Tijdens een depressie kunt u meer migraine-aanvallen hebben.

Als migraine in uw familie voorkomt, heeft u meer kans om het ook te hebben. Heeft u een vader, moeder, broer of zus met migraine aura? Dan heeft u een grotere kans op deze vorm van migraine.

Het is niet bekend waarom de een bijna nooit een aanval heeft, en de ander heel vaak.

Vrouwen en migraine

Vrouwen merken vaak dat een migraine-aanval komt als ze ongesteld worden. Of dat de migraine anders wordt bij zwangerschap, borstvoeding of in de overgang. We denken dat dit komt door vrouwelijke hormonen.

Misschien krijgt u alleen migraine-aanvallen als u ongesteld bent, of een paar dagen ervoor of erna. En verder nooit.
Ongeveer 1 van de 10 vrouwen met migraine hebben dit. Dit heet menstruele migraine. Meestal is dit zonder aura.

Misschien heeft u migraine als u ongesteld bent én op andere momenten.
Dat hebben meer dan de helft van de vrouwen met migraine.

De meeste vrouwen krijgen minder migraine-aanvallen als ze zwanger zijn of borstvoeding geven. Of ze krijgen helemaal geen aanvallen. Sommige vrouwen krijgen juist meer aanvallen als ze zwanger zijn. Als u zwanger bent, kunt u niet alle medicijnen tegen migraine gebruiken. Bespreek dit met uw huisarts.

In de overgang kunnen de migraine-aanvallen erger worden of vaker komen. Na de overgang stoppen de aanvallen meestal.

Vrouwen met migraine moeten extra opletten als ze middelen met vrouwelijke hormonen (oestrogeen) willen gebruiken, zoals een voorbehoedmiddel. Verder op deze pagina lees je hier meer over, bij het kopje Voorbehoedmiddel.

Kan migraine kwaad?

Mensen met migraine hebben meer kans op ziekten van hart of bloedvaten.

• Mensen met migraine met aura hebben meer kans op een beroerte of een hartinfarct dan mensen zonder migraine.
• Vrouwen met migraine met aura hebben hier de meeste kans op.
• Migraine zonder aura geeft misschien ook meer kans op ziekten van uw hart of bloedvaten. 
• Mensen met migraine zijn vaak jong. De kans dat u een ziekte krijgt van uw hart of bloedvaten is dan klein, ook als u migraine heeft.

Wat kan ik zelf doen bij migraine?

• Neem meteen rust.
  Het helpt niet om 'flink te zijn' en gewoon door te werken. De klachten kunnen dan erger worden.
• Neem ook direct een pijnstiller tegen de klachten.

Leg aan anderen uit dat u migraine heeft. Zeg het als u een aanval krijgt. Dan begrijpen mensen dat u niet verder kunt werken, of op bed moet gaan liggen.

Gezond leven kan helpen om u goed te voelen. Bijvoorbeeld gezond eten en drinken, weinig stress en genoeg slaap.

Misschien merkt u dat de aanvallen bij u te maken hebben met bijvoorbeeld stress of te weinig slaap. Dan kunt u proberen hier iets aan te doen. En zo proberen of u minder aanvallen krijgt.

Gezond bewegen en een gezond gewicht kunnen misschien ook zorgen dat u minder aanvallen heeft.

Dit kunt u beter niet doen:

• bepaalde dingen niet eten of drinken
  Het is onzeker of het weglaten van bepaald eten of drinken minder migraine-aanvallen geeft.
• acupunctuur laten doen
  Het is onzeker of het helpt om aanvallen te voorkomen. En het kan wel bijwerkingen geven.

Migraine geeft meer kans op ziekten van hart of bloedvaten. Een gezonde leefstijl is daarom extra belangrijk bij migraine.

• Stop met roken.
• Leef gezond. Zo kunt u de kans op ziekte van hart en bloedvaten kleiner maken.
• Uw huisarts kan uw kans op ziekten van hart of bloedvaten bij u onderzoeken. U kunt dit 1 keer per 5 jaar laten doen, bijvoorbeeld als u 40 jaar of ouder bent.

Medicijnen bij migraine (vrouw)

Medicijnen kunnen migraine niet genezen. Er zijn wel medicijnen om de klachten van een migraine-aanval minder te maken. Ook zijn er medicijnen om minder migraine-aanvallen te hebben.

Vrouwen met migraine moeten soms extra opletten als ze pillen met hormonen willen gebruiken, zoals een voorbehoedmiddel.

Heeft u migraine-aanvallen en bent u zwanger? Bespreek uw medicijnen dan altijd eerst met uw huisarts, neuroloog of apotheker.

Pijnstillers kunnen de pijn tijdens een migraine-aanval minder maken. Het verschilt per persoon welk medicijn het beste werkt. Bespreek met uw huisarts wat het beste bij u past.

Deze 3 pijnstillers worden vaak gebruikt bij migraine:

• paracetamol
• een NSAID, zoals naproxen of ibuprofen
• een triptaan, zoals sumatriptan, rizatriptan of zolmitriptan

Paracetamol:

• U kunt eerst paracetamol proberen.
• Neem deze meteen als u merkt dat de hoofdpijn begint.
  • Neem paracetamol 1000 milligram. 6 uur later mag u dit weer nemen.
  • Neem niet meer dan 4000 milligram per dag. 
• Merkt u na 2 tot 3 aanvallen dat paracetamol bij u niet genoeg helpt? Stop hier dan mee. Bespreek met uw huisarts of u bij volgende migraine-aanvallen een andere pijnstiller kunt proberen. Bijvoorbeeld een NSAID of een triptaan.

NSAID, zoals naproxen of ibuprofen:

• Als u een NSAID gaat gebruiken:
• Neem deze meteen als u merkt dat de hoofdpijn begint.
  • Neem bijvoorbeeld naproxen 500 milligram. 12 uur later mag u dit weer nemen.
  • Of neem ibuprofen 400 milligram. 6 uur later mag u dit weer nemen. 6 uur later nog 1 keer. Neem niet meer dan 1200 milligram per dag.
  • Neem géén 2 soorten NSAID tegelijk. Dus niet naproxen en ibuprofen.
• Merkt u na 2 tot 3 aanvallen dat NSAID's niet genoeg helpen? Stop hier dan mee. Bespreek met uw huisarts of u bij volgende migraine-aanvallen een triptaan kunt proberen.

Triptaan, zoals sumatriptan, rizatriptan of zolmitriptan:

• Als u een triptaan gaat gebruiken:
• Neem deze meteen in als u merkt dat de hoofdpijn begint. Eerder innemen (bijvoorbeeld al tijdens een aura) heeft geen zin.
• Voor triptanen heeft u een recept van de arts nodig.
• Helpt een triptaan maar komt de hoofdpijn terug? Dan kunt u nog een triptaan nemen. Zorg dat er 2 uur of meer zit tussen de eerste en de tweede triptaan. Bespreek met uw huisarts hoe vaak u een triptaan per dag mag nemen.
• Als 1 soort triptaan niet helpt, kunt u een ander soort triptaan proberen. Bespreek dit met uw huisarts.

Pas als een triptaan alléén niet genoeg helpt, kunt u 2 medicijnen samen proberen. Bespreek dan met uw huisarts wat u bij volgende aanvallen kunt gebruiken.

Bent u ook misselijk of moet u overgeven? Dan kunt u tegelijk met een pijnstiller een medicijn tegen misselijkheid nemen, zoals metoclopramide of domperidon. Voor deze medicijnen heeft u een recept nodig.

Heeft u 2 keer in de maand een migraine-aanval, of vaker? Dan kunt u medicijnen nemen om te voorkomen dat u migraine-aanvallen krijgt. U kunt daardoor de helft minder aanvallen krijgen. Na een paar maanden kijkt u hoe het medicijn heeft gewerkt.

Bijwerkingen van medicijnen bij een migraine-aanval

Medicijnen tegen migraine kunnen bijwerkingen hebben.

• Paracetamol heeft de minste bijwerkingen. Als u (kans op) een leverziekte heeft, overleg dan eerst met uw arts voor u paracetamol neemt.
• Bijwerkingen van NSAID's: meer kans op maagklachten, ziekten van hart of bloedvaten, en trombose. Bij een aantal ziekten mag u geen NSAID gebruiken.
• Bijwerkingen van triptanen: misselijkheid, braken, moeheid, duizeligheid en een drukkend gevoel op de borst. Triptanen kunnen ook de werking van andere medicijnen anders maken. Bij ziekten van hart of bloedvaten mag u geen triptanen gebruiken.
• Bijwerkingen van medicijnen tegen misselijkheid: een droge mond, slaperigheid, stijve spieren of moeite met bewegen.

Als een van de gebruikte medicijnen bij u te veel bijwerkingen geeft, bespreek dan met uw huisarts of u een ander medicijn kunt proberen.

Migraine en een voorbehoedmiddel gebruiken

Deze dingen zijn belangrijk als u migraine heeft en een voorbehoedmiddel wilt gebruiken:

• Heeft u migraine met aura, rookt u en gebruikt u een voorbehoedmiddel met vrouwelijk hormoon (oestrogeen)? Zoals de pil, een ring of pleister? Dan heeft u meer kans op een beroerte of andere ziekten van uw hart of bloedvaten. Stop dan met roken. Daarmee maakt u de kans op ziekte van hart of bloedvaten kleiner. Ook kunt u het beste kiezen voor een ander voorbehoedmiddel, zonder oestrogenen.
• Heeft u migraine zonder aura in de stopweek en slikt u al de pil? U kunt dan de stopweek overslaan. U begint direct met de volgende pilstrip.
  Zo kunt u een migraine-aanval voorkomen.
• Krijgt u steeds migraine als u ongesteld wordt of bent? Bespreek dan met uw huisarts wat u kunt doen om geen aanval te hebben.

Hoe gaat het verder bij migraine?

Sommige mensen hebben af en toe een migraine-aanval, bijvoorbeeld 2 keer per jaar. Anderen vaker, bijvoorbeeld 1 keer per maand. 

Het kan een tijd duren om uit te zoeken welke medicijnen bij u helpen. Na 2 of 3 aanvallen komt u weer bij de huisarts. U bespreekt samen of de medicijnen werken. Soms helpt een hoofdpijn-dagboek ook om te zien of de medicijnen werken. Extra onderzoek is bij migraine bijna nooit nodig.

Heeft u heel vaak hoofdpijn? Dan heeft u misschien migraine en ook een andere vorm van hoofdpijn, zoals spanningshoofdpijn. Met een hoofdpijn-dagboek kunt u uitzoeken wanneer u wat heeft.

Spreek met uw huisarts af hoe vaak u de medicijnen mag gebruiken. De hoofdpijn kan erger worden als u ze te vaak gebruikt. Te vaak betekent: vaker dan 15 dagen per maand.
Dan moet u misschien tijdelijk stoppen met de medicijnen tegen hoofdpijn. Bespreek dit eerst met uw huisarts. 

Wanneer moet ik de huisarts bellen bij migraine?

Bel uw huisarts voor een afspraak als 1 of meer van deze dingen voor u klopt:

• U heeft medicijnen tegen een migraine-aanval, maar deze helpen niet genoeg.
• U heeft last van bijwerkingen van medicijnen.

Krijgt u andere hoofdpijnklachten? Soms is het belangrijk om dan ook de huisarts te bellen.

Meer informatie over hoofdpijn

Meer informatie en contact met anderen met hoofdpijn vindt u via de patiëntenvereniging Hoofdpijnnet.

We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over hoofdpijn.