Pembrolizumab en Lenvatinib

Wat is het?

• De binnenbekleding van de luchtwegen kan worden aangetast. Hierdoor ontstaat een 
  ontstekingsreactie. Dit kan leiden tot bindweefselvorming in de long.
• Een andere vorm van schade ontstaat door verandering van het longweefsel (de 
  longblaasjes) zelf, waardoor de longfunctie vermindert. Klachten kunnen zijn: hoesten 
  zonder opgeven van slijm, kortademigheid; eerst bij inspanning later ook in rust, snelle 
  ademhaling.

Wat kunt u zelf doen?

• U kunt zelf niets doen om deze klachten te voorkomen.
• Als u bovenstaande klachten heeft, is het belangrijk om contact op te nemen met OLVG.

Wat kunnen wij voor u doen?

• Bij ernstige klachten volgt behandeling met medicijnen.

Wat is het?

• Door de behandeling kan uw huid droger en/of schilferig worden.
• De behandeling kan er voor zorgen dat u huiduitslag krijgt. Dit kan zich uiten als roodheid, vlekken, puisten, pukkels of blaasjes. Dit kan optreden over de gehele huid of in de vorm van een plaatselijke uitslag.
• Gedurende de behandeling met chemotherapie kan de huid gevoeliger zijn voor zonlicht. 

Wat kunt u zelf doen?

• Smeer uw gezicht en andere delen van uw lichaam die in de zon komen in met minimaal factor 30 en vermijd zonnebaden.
• Gebruik niet-geparfumeerde bodylotions of crèmes op waterbasis (hydraterend).
• Zeep droogt de huid uit. In plaats daarvan kunt u beter voor olie kiezen.
• Wanneer u last heeft van een jeukende huid kan koelzalf of mentholpoeder verlichting bieden.

Wat kunnen wij voor u doen?

• Bij ernstige klachten volgt behandeling met medicijnen.
• Bij ernstige klachten kunnen wij u doorverwijzen naar de dermatoloog.

Wat is het?

• Er bestaat een verhoogd risico op een longinfectie vooral bij patiënten met een verminderd immuunsysteem.
• Klachten die hiermee samengaan zijn; benauwdheid, koorts, droge niet productieve hoest, pijn op de borst

Wat kunt u zelf doen?

• Neem volgens voorschrift van uw arts of verpleegkundig specialist preventief cotrimoxazol in.
• Heeft u ondanks de inname van cotrimoxazol klachten? Neem dan contact op met OLVG.

Wat kunnen wij voor u doen? 

• Bij ernstige klachten wordt de medicatie aangepast.

Wat is het? 

• Door de behandeling kunt u last krijgen van misselijkheid en/of braken. 
• De mate waarin deze klachten optreden kan verschillen per kuur.
• Klachten die hiermee samengaan zijn; kokhalzen, weinig of geen eetlust, maagklachten zoals een vol gevoel of pijn.

Wat kunt u zelf doen? 

• Neem de medicijnen volgens het schema; middelen tegen misselijkheid, braken en obstipatie.
• We adviseren u om de Metoclopramide tabletten een half uur voor de maaltijd in te nemen zodat u in staat bent iets te eten.
• Eet meerdere keren per dag kleine beetjes.
• Probeer verschillende producten uit.
• Drink voldoende: 2 liter per dag. Dit zijn ongeveer 16 kopjes of 14 bekers.
• Gemberthee en coca cola kunnen klachten van misselijkheid verminderen.
• Als u bovenstaande klachten heeft, is het van belang om contact op te nemen met OLVG.

Wat kunnen wij voor u doen? 

• Bij ernstige klachten volgt behandeling met andere medicijnen.

Wat is het?

• De chemotherapie kan een pijnlijke roodheid en zwelling veroorzaken aan uw 
  handpalmen en voetzolen.
• Dit kan samen gaan met een droge en schilferige huid en soms blaarvorming.

Wat kunt u zelf doen?

• Gebruik een zalf die de huid vet houdt.
• Vermijd zware druk op handpalmen en voetzolen.
• Vermijd blootstelling aan heel heet water. Neem korte, lauwwarme douches.
• Gebruik huishoudhandschoenen bij het afwassen.
• Zorg voor goed passende schoenen.
• Draag katoenen sokken en schokdempende inlegzolen.
• Bescherm handen en voeten tegen de zon.
• Voorkom huidbeschadigingen aan handen en voeten.
• Heeft u klachten? Bespreek dit dan met uw arts of verpleegkundig specialist.

Wat kunnen wij voor u doen?

• Als de klachten continu aanwezig zijn en niet meer wegtrekken tijdens de behandeling, 
  kan uw arts of verpleegkundig specialist besluiten de dosering van de behandeling aan te 
  passen. 

Wat is het? 

• Het slijmvlies in de darm kan beschadigd raken. Hierdoor kan diarree ontstaan. 
• Klachten die hiermee samengaan zijn; buikpijn/buikkrampen, vaak aandrang, meer ontlasting, pijn en irritatie van het gebied rond de anus, bloed bij de ontlasting, minder plassen. 

Wat kunt u zelf doen? 

• Drink voldoende om het vochtverlies aan te vullen. Drink daarom in ieder geval 2 liter per dag (16 kopjes of 14 bekers). 
• Gebruik naast water, thee en koffie regelmatig een melkproduct, vruchten- en groentesappen, soep of bouillon om het tekort aan voedingsstoffen en zout aan te vullen. 
• Voeding is niet de oorzaak van de diarree, daarom is het niet nodig om bepaalde producten te vermijden. Stoppende voedingsmiddelen bestaan niet.
• Gebruik geen probiotica (bijv. yakult) bij diarree ten gevolge van beschadigd slijmvlies en bij verminderde afweer. 
• Probeer gewoon te blijven eten en drinken. 
• Wanneer u bovenstaande klachten heeft is het belangrijk om contact op te nemen met OLVG.

Wat kunnen wij voor u doen? 

• Bij ernstige klachten volgt behandeling met medicijnen.

Wat is het? 

• Verstopping (obstipatie) kan ontstaan door gebruik van medicatie om misselijkheid te voorkomen en door bepaalde chemotherapie. 
• Klachten van verstopping zijn; harde en droge ontlasting buikpijn en krampen, opgezette buik en een verminderde eetlust door een vol gevoel. 

Wat kunt u zelf doen? 

• Neem de medicijnen volgens het schema; middelen tegen misselijkheid, braken en obstipatie.
• Drink voldoende: 2 liter per dag. Dit zijn ongeveer 16 kopjes of 14 bekers.
• Wanneer u bovenstaande klachten langer dan 4 dagen heeft is het belangrijk om contact op te nemen met OLVG.

Wat kunnen wij voor u doen? 

• Bij ernstige klachten volgt behandeling met andere medicijnen.

Wat is het? 

• De aanmaak van nieuwe bloedcellen door het beenmerg kan geremd worden. Hierdoor kan een tekort ontstaan van rode bloedcellen (erytrocyten), dit noemen we bloedarmoede (anemie). 
• Klachten kunnen zijn; vermoeidheid, kortademigheid, duizeligheid, hoofdpijn, hartkloppingen. 

Wat kunt u zelf doen? 

• U kunt zelf niets doen om deze klachten te voorkomen.
• De bloedarmoede is niet het gevolg van ijzertekort. Extra voeding met ijzer zal geen effect hebben. 

Wat kunnen wij voor u doen? 

• Voor iedere kuur worden uw bloedwaarden bepaald. Zo kunnen we controleren of u voldoende hersteld bent om met de volgende behandeling te starten.
• Uw arts of verpleegkundig specialist kan besluiten de dosering van de behandeling aan te passen of de behandeling uit te stellen.

Wat is het? 

• Vermoeidheid is een veelvoorkomende bijwerking die tot een jaar na de behandeling kan aanhouden.
• Het herstel na iedere kuur kost het lichaam veel energie.
• Klachten die hiermee samenhangen zijn; gebrek aan energie, lusteloosheid, minder belangstelling voor de omgeving, slapeloosheid, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen.

Wat kunt u zelf doen? 

• Probeert u zich niet te verzetten tegen de vermoeidheid. U er tegen verzetten kost ook energie.
• Zorg voor een goede afwisseling van uw activiteiten over de dag en bouw rustpunten in.
• Stel prioriteiten en bepaal zelf waar u de tijd aan wil besteden.
• Doe aan lichaamsbeweging, bijvoorbeeld wandelen of fietsen.
• We raden u aan om na de behandeling deel te nemen aan een fysiek revalidatieprogramma van het Cancer Care Center of stichting Tegenkracht.
• Het is bewezen dat het herstellen van de conditie een positief effect heeft op het verminderen van de vermoeidheid.

Wat kunnen wij voor u doen? 

• Bij ernstige klachten kunnen wij u doorverwijzen naar een fysiotherapeut of psycholoog.

Wat is het? 

• Het grieperige gevoel begint enige uren na de toediening en kan 1 tot 2 dagen aanhouden. 
• Klachten die hiermee samen gaan zijn; spierpijn, botpijn, hoofdpijn en een verminderde eetlust krijgen. 

Wat kunt u zelf doen? 

• Gebruik ter bestrijding van de hoofdpijn, spierpijn en botpijn 1000 mg paracetamol.
• De inname van paracetamol mag u, indien nodig, uitbreiden tot maximaal 3 keer per dag 1000 mg.
• Heeft u na 2 dagen nog steeds klachten? Dan is het belangrijk om contact op te nemen met OLVG.

Wat kunnen wij voor u doen? 

• Eventueel volgt verder onderzoek.

Wat is het?

Een te langzaam werkende schildklier maakt te weinig schildklierhormoon aan. Hierdoor vertragen lichamelijke en geestelijke processen. Als gevolg van een langzaam werkende schildklier kunnen de volgende klachten optreden:

• verlies van emotie en enthousiasme
• hartproblemen
• minder zin in seks
• het koud hebben
• zwaarder worden
• moe zijn
• verstopping van de darmen
• dikke oogleden

Wat kunt u zelf doen?

U kunt zelf niets doen om de klachten te voorkomen. Meld uw klachten bij uw behandelend arts. 

Wat is het?

• Uw lichaam kan vocht vasthouden (oedeem).
• Klachten kunnen zijn; minder plassen, kortademigheid, gezwollen handen en/of voeten 
  en toename van het gewicht.

Wat kunt u zelf doen?

• U kunt zelf niets doen om deze klachten te voorkomen.

Wat kunnen wij voor u doen?

• Bij ernstige klachten volgt behandeling met medicijnen.

Wat is het?

• Hoofdpijn kan ontstaan door de chemotherapie en door de medicatie om misselijkheid en 
  braken te voorkomen.
• Klachten die hiermee samengaan zijn; een overgevoeligheid voor prikkels als licht en 
  geluid.

Wat kunt u zelf doen?

• Vermijd een prikkelende omgeving. Zorg voor een rustige ruimte eventueel verduisterd.
• Probeer met koude kompressen op het hoofd de pijn te verlichten.
• Neem 3 keer per dag 1000 mg paracetamol.
• Houdt de hoofdpijn aan, neem dan contact op met het ziekenhuis.

Wat kunnen wij voor u doen?

• Bij ernstige klachten volgt behandeling met medicijnen.

Wat is het?

• Er kan verhoging of koorts ontstaan.
• De koorts verdwijnt spontaan binnen 24 uur na de toediening.
• Door de koorts en het zweten, verliest u meer vocht dan gewoonlijk. 

Wat kunt u zelf doen?

• Drink voldoende: 2 liter per dag (16 kopjes of 14 bekers).
• Gebruik ter bestrijding van de koorts 1000 mg paracetamol
• Is de koorts na 24 uur nog niet verdwenen? Neem dan contact op met het ziekenhuis.

Wat kunnen wij voor u doen?

• Eventueel volgt verder onderzoek.

Wat is het?

• Klachten die hiermee samengaan; een licht gevoel in uw hoofd, een draaierig gevoel
  en/of een onvast gevoel in de benen hebben.

Wat kunt u zelf doen?

• U kunt de klachten verlichten of proberen te voorkomen door rustig op te staan, 
  langzaam van houding te veranderen en niet plotseling te bewegen.
• Heeft u de neiging flauw te vallen? Dan is het belangrijk om de verpleegkundige op de 
  hoogte te stellen.

Wat kunnen wij voor u doen?

• Eventueel volgt verder onderzoek.

Wat is het? 

• Door kanker en de behandeling kan uw eetlust verminderen.
• Het kost dan moeite om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Hierdoor kan ongewenst gewichtsverlies optreden. 

Wat kunt u zelf doen?

• Eet meerdere keren per dag kleine beetjes.
• Maak bij voorkeur gebruik van volle producten in plaats van magere of light varianten.
• Kies voor dranken die eiwit en energie bevatten zoals zuivelproducten.
• Als u minder trek heeft in eten, gaan vloeibare voedingsmiddelen zoals vla, yoghurt en pap vaak beter.
• Weeg uzelf elke week en neem contact op met uw arts of verpleegkundig specialist als u meer dan 3 kilo in een maand of meer dan 6 kilo in een half jaar ongewenst bent afgevallen.

Wat kunnen wij voor u doen? 

• Bij ernstige klachten kunnen wij u doorverwijzen naar de diëtist.

Wat is het? 

• Uw smaak kan veranderen. Eten wat u eerst lekker vond, smaakt nu niet meer. Eten dat u normaal gesproken niet lekker vond, smaakt u nu misschien juist wel.
• Na de behandeling herstelt de smaak zich weer.

Wat kunt u zelf doen? 

• Probeer verschillende producten uit.
• Soms smaakt niets. Probeer dan toch iets te eten. 

Wat kunnen wij voor u doen? 

• Bij ernstige klachten kunnen wij u doorverwijzen naar de diëtiste.

Wat is het?

• U kunt een verhoogde of een verlaagde bloeddruk krijgen.
• Klachten van een verhoogde bloeddruk kunnen zijn hoofdpijn, duizeligheid en kortademigheid.
• Een lage bloeddruk merkt u meestal bij plotseling opstaan. U voelt zich slap en duizelig. Soms kunt u flauwvallen.

Wat kunt u zelf doen?

• U kunt zelf niets doen om een te hoge of te lage bloeddruk te voorkomen.
• Klachten bij een te lage bloeddruk kunt u wel verminderen door rustig op te staan of langzaam van houding te veranderen.
• Meld klachten bij uw behandeld arts of verpleegkundig specialist.

Wat kunnen wij voor u doen?

• Voor iedere toediening controleren we uw bloeddruk.
• Bij een te hoge bloeddruk kan uw arts of verpleegkundig specialist medicijnen voorschrijven. 

Wat is het?

• Een droge mond is het constante gevoel dat er niet genoeg speeksel in uw mond 
  aanwezig is, waardoor eten en spreken moeilijk wordt.

Wat kunt u zelf doen?

• Drink veel water
• Kauw op een ijsblokje, verse ananas, suikervrije zuurtjes en kauwgom
• Gebruik 's nachts een luchtbevochtiger
• Vermijd mondspoelingen die alcohol bevatten (alcohol droogt de mond uit)
• Het Biotène-assortiment is speciaal ontwikkeld voor mensen met een droge mond en 
  omvat tandpasta, mondspray, mondspoeling en gel

Wat kunnen wij voor u doen?

• Bij ernstige klachten kunnen wij u doorverwijzen naar de mondhygiëniste

Wat is het?

• U kunt last krijgen van irritatie, beschadiging of ontsteking van het mondslijmvlies 
  (mucositis).

Wat kunt u zelf doen?

• Spoel 4 tot 6 keer per dag uw mond met zout water. Dit beschermt het slijmvlies.
• Poets uw tanden 2 keer per dag met een zachte tandenborstel en een medicinale 
  tandpasta zoals Parodontax of Sensodyne F.
• Probeer wondjes en bloedingen te voorkomen. Wees daarom voorzichtig met floss, 
  ragers of tandenstokers.
• Houdt de pijnlijke mond aan of lukt het u niet om voldoende te eten of te drinken? Neem 
  dan contact op met het ziekenhuis.

Wat kunnen wij voor u doen?

• Bij ernstige klachten volgt behandeling met medicijnen.

Wat is het? 

• De aanmaak van nieuwe bloedcellen door het beenmerg kan geremd worden. 
• Hierdoor kan een tekort ontstaan van bloedplaatjes (trombocyten) in uw bloed, dit noemen we trombopenie. 
• Bloedplaatjes spelen een belangrijke rol bij de bloedstolling. 
• Een daling van het aantal bloedplaatjes maakt het bloed minder stolbaar. 
• Klachten die hiermee samengaan zijn; neusbloedingen, blauwe plekken, bloedend tandvlees, bloed in de ontlasting en/of urine, bloed bij braken.

Wat kunt u zelf doen? 

• U kunt zelf niets doen om deze klachten te voorkomen.
• Wanneer u bovenstaande klachten heeft is het belangrijk om contact op te nemen met OLVG.

Wat kunnen wij voor u doen? 

• Voor iedere kuur worden uw bloedwaarden bepaald. Zo kunnen we controleren of u voldoende hersteld bent om met de volgende behandeling te starten. 
• Uw arts of verpleegkundig specialist kan besluiten de dosering van de behandeling aan te passen of de behandeling uit te stellen.

Wat is het? 

• De aanmaak van nieuwe bloedcellen door het beenmerg kan geremd worden. 
• Hierdoor kan een tekort ontstaan aan witte bloedlichaampjes (leukocyten) in uw bloed. Dit noemen we leukopenie. 
• Witte bloedlichaampjes zorgen voor afweer tegen infecties.
• Bacteriën of ziekten die voor gezonde mensen weinig gevaar opleveren, kunnen bij u tot heftige reacties leiden met hoge koorts.
• Ongeveer tussen de 10e en de 15e dag na het starten van de kuur is het aantal leukocyten het laagst. Men noemt dit de dip-periode. In deze periode bent u meer vatbaar voor infecties.
• Klachten van een infectie zijn; een temperatuur van 38,5°C of hoger soms in combinatie met koude rillingen.

Wat kunt u zelf doen? 

• U kunt zelf niets doen om deze klachten te voorkomen.
• Wanneer u bovenstaande klachten heeft is het belangrijk om contact op te nemen met OLVG.

Wat kunnen wij voor u doen? 

• Voor iedere kuur worden uw bloedwaarden bepaald. Zo kunnen we controleren of u voldoende hersteld bent om met de volgende behandeling te starten. 
• Uw arts of verpleegkundig specialist kan besluiten de dosering van de behandeling aan te passen of de behandeling uit te stellen.