Pijnstillers voor een kind : medicijnen tegen de pijn

Pijn kan soms nuttig zijn

Pijn is vervelend, maar soms ook heel nuttig.
Pijn kan betekenen dat iets in het lichaam beschadigd wordt. Zoals bij een wond, ontsteking, ziekte of gebroken been.

Pijn zorgt ervoor dat we iets doen om het niet erger te laten worden en om het lichaam te laten genezen. Bijvoorbeeld een hand wegtrekken van een hete pan. Of niet op een gebroken been lopen.

Waardoor krijgt een kind pijn?

Pijn kan ontstaan als er iets in het lichaam beschadigd is. Bijvoorbeeld door een stoot, klap, val of brandwond. Denk aan een verzwikte enkel of een gebroken been.
Pijn kan ook komen door een ontsteking. Bijvoorbeeld van de keel, een oor of de blaas.

Pijn heeft dus vaak een duidelijke oorzaak: iets in het lichaam van je kind is beschadigd of werkt niet zoals het hoort. De zenuwen in het beschadigde lichaamsdeel geven een seintje naar de hersenen en je kind voelt pijn.

Soms heeft pijn geen duidelijke oorzaak. We weten bijvoorbeeld vaak niet goed waardoor hoofdpijn of buikpijn bij kinderen komt. Kinderen zeggen soms dat ze pijn in hun buik hebben, terwijl de oorzaak van de pijn misschien ergens anders zit.
Ook kunnen kinderen buikpijn hebben bij spanning.

Wat je kind denkt, voelt en doet heeft invloed op de pijn. Ook hoe andere mensen reageren, heeft invloed op de pijn van je kind.
Als andere mensen bezorgd of bang zijn, wordt je kind ook onrustig en angstig. Als je zelf rustig blijft, wordt je kind daar ook rustig van. Aandacht en vertrouwen zorgen voor een veilig gevoel. En als je kind zich veilig voelt, heeft het minder pijn.

Wat kun je doen als je kind pijn heeft?

Kies niet meteen voor pijnstillers. Pijnstillers kunnen de oorzaak van de pijn verbergen.
Kijk eerst wat de oorzaak van de pijn zou kunnen zijn. Soms is er een duidelijke oorzaak die dringend behandeld moet worden. Zoals een wond, een botbreuk, een bloeding. Of een ontsteking die er ineens is.

Pijn heeft niet altijd een duidelijke oorzaak. Probeer er dan samen met je kind achter te komen waar de pijn door komt.
Vraag aan je kind of het zich ergens zorgen over maakt. Je ziet vaak aan het gedrag van je kind hoe het zich voelt. Soms hebben kinderen pijn doordat ze gespannen of bang zijn. Of is het een manier om aandacht te vragen. Kijk hoe je je kind hierin kunt helpen.

De adviezen hieronder helpen je kind om zich veilig en beschermd te voelen. Dit kan helpen om beter met de pijn om te gaan:

• Geef je kind aandacht en luister goed naar wat het vertelt.
• Neem de tijd voor je kind, lees een verhaaltje voor of doe samen een spelletje.
• Zorg dat je kind bezig is met iets anders en zich kan ontspannen.
• Ook buiten spelen, bewegen en op tijd naar bed gaan zijn belangrijk.
• Ga er niet van uit dat je kind zich aanstelt. Een kind dat pijn heeft, heeft daar meestal een goede reden voor.

Welke pijnstiller kun je aan je kind geven?

Heeft je kind veel pijn? Kan het door de pijn minder vrij bewegen en spelen? Of minder goed slapen? Dan kun je tijdelijk een pijnstiller geven. Dit kan vanaf dat je kind 3 maanden oud is.

Let op dat je de juiste hoeveelheid medicijn geeft. Dat is de hoeveelheid medicijn in milligram die je kind mag gebruiken. Het staat op de verpakking en in de bijsluiter. Milligram is dan vaak geschreven als 'mg'.

Pijnstillers werken meestal binnen een half tot 2 uur. Helpt de pijnstiller niet genoeg? Controleer dan of je kind de juiste hoeveelheid heeft gebruikt.

Begin met paracetamol. Deze pijnstiller helpt goed en heeft de minste bijwerkingen.

Helpt paracetamol in de juiste hoeveelheid niet genoeg tegen de pijn? Bespreek het dan met je huisarts. Die kan onderzoek doen naar de oorzaak van de pijn. Soms geeft de huisarts het advies om meer paracetamol te geven. Of om ibuprofen te proberen.

Paracetamol en ibuprofen zijn de enige pijnstillers die je aan je kind mag geven. Andere pijnstillers hebben veel bijwerkingen. Een kind mag die alleen gebruiken als een arts ze heeft voorgeschreven.

Let op: Geef kinderen geen paracetamol en ibuprofen tegelijk. Geef je kind dus steeds maar 1 soort pijnstiller.

Paracetamol en ibuprofen kun je zonder recept kopen.

Paracetamol bij kinderen

• Paracetamol is een heel goede pijnstiller met weinig of geen bijwerkingen.
• Bij kinderen vanaf 3 maanden kun je met deze pijnstiller beginnen.
  Is je kind jonger dan 3 maanden? Bespreek het dan altijd eerst met je huisarts.
• Paracetamol heeft in sommige landen een andere naam: acetaminophen.
• Paracetamol is er als drank of als pil om te slikken. Of als pil om op te kauwen.
• Het is er ook als zetpil om in de anus (het poepgaatje) in te brengen. Het duurt vaak wat langer voordat een zetpil werkt.

De juiste hoeveelheid paracetamol hangt af van het gewicht en de leeftijd van je kind.
Voor paracetamol als drank of pillen gelden andere hoeveelheden dan voor de zetpillen.

In de bijsluiter staat:

• hoeveel milligram paracetamol je per keer mag geven
• hoe vaak je het mag geven
• en hoeveel uur je minstens moet wachten, voordat je het weer mag geven

Komt de pijn na een paar uur terug? Geef de pijnstiller dan op vaste tijden verspreid over de dag. Dan komt de pijn niet steeds terug. Op de verpakking staat hoe vaak dat mag.

• Was je handen met water en zeep.
• Laat je kind met opgetrokken knieën op bed liggen.
• Maak de zetpil vochtig met wat lauw water.
• Duw de punt voorzichtig in de anus, tot de zetpil er helemaal in zit, en nog 1 centimeter verder. De zetpil glijdt dan vanzelf naar binnen.
• Je kind heeft eerst misschien het gevoel dat het de pil wil uitpoepen. Na 1 minuut is de zetpil gesmolten. Dan is dat gevoel weg.
• Was daarna je handen weer.

Ibuprofen (NSAID)

Als paracetamol niet genoeg helpt, dan kan je kind in plaats daarvan ibuprofen proberen. Bespreek dit wel eerst met je huisarts.

• Ibuprofen is een NSAID. Dat is een ander soort pijnstiller dan paracetamol.
• Ibuprofen is de enige NSAID die je aan je kind mag geven. In de juiste hoeveelheid is de kans op bijwerkingen heel klein.
• Gebruik geen andere NSAID's. Die hebben veel bijwerkingen. Een kind mag die alleen gebruiken als een arts ze voorschrijft.

Let op:

• Geef geen ibuprofen bij waterpokken of gordelroos. Dit geeft kans op ernstige huidproblemen.
• Raakt je kind misschien uitgedroogd door bijvoorbeeld erge diarree, veel overgeven of weinig kunnen drinken? Overleg met je huisarts. Geef geen ibuprofen.

• Hoeveel ibuprofen je mag geven hangt af van het gewicht en de leeftijd van je kind.
• In de bijsluiter staat hoeveel milligram ibuprofen je per keer mag geven. Bijvoorbeeld als drank of pil.
• Komt de pijn na een paar uur terug, geef de pijnstiller dan op vaste tijden. In de bijsluiter staat hoe vaak je het medicijn mag geven.
• Ibuprofen mag je niet langer dan 3 dagen geven.

Gebruik nooit meer ibuprofen dan in de bijsluiter staat dat je mag geven. Als je meer geeft is de kans op bijwerkingen veel groter.
Gebruik het ook zo kort mogelijk.

Gebruik bij kinderen maar 1 pijnstiller tegelijk. Geef ibuprofen dus niet samen met paracetamol.

Hoe gaat het verder na gebruik van pijnstillers bij je kind?

• Paracetamol (of zo nodig ibuprofen) helpt meestal goed tegen de pijn. Zodra de pijn minder is, kun je minder pijnstiller geven en stoppen.
• Blijft je kind lang pijn houden of komt de pijn steeds terug? Bespreek dan met je huisarts wat je nog meer kunt doen tegen de pijn. Soms zal de huisarts je kind opnieuw onderzoeken.
• Soms hebben pijnklachten te maken met spanningen thuis of op school. Praat erover met je gezin en met de leraar.
• De huisarts kan je naar een psycholoog of fysiotherapeut doorsturen om jou en je kind te helpen.
• Bij sommige kinderen met buikpijn kan hypnotherapie goed helpen.

Wanneer de huisarts bellen als je kind pijn heeft?

Spoed: Bel direct de huisarts of de huisartsenpost als je dit herkent:

• Je kind heeft naast pijn nog andere klachten, zoals:
  • koorts en benauwd of suf zijn
  • steeds maar blijven huilen
  • overgeven (braken)
  • bloed opgeven (bloed braken)
  • bloed bij de poep

Bel de huisarts voor advies bij 1 of meer van deze dingen:

• Je kind is jonger dan 3 maanden.
• De pijn is heftig, blijft lang, of wordt erger.
• De pijnstillers helpen niet genoeg.
• Je kind speelt, sport of beweegt minder of gaat niet naar school door de pijn.
• Je twijfelt of je een pijnstiller mag geven.
• De pijnstiller geeft bijwerkingen (bijvoorbeeld buikpijn, misselijk of duizelig zijn).
• De pijn zit opeens ergens anders.
• Je kind beweegt anders, loopt krom of staat anders op door de pijn.

Meer informatie over pijn

We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over pijn.