Sterilisatie van de man : vasectomie

Wat is een sterilisatie van de man?

Sterilisatie van de man is een kleine operatie. Hierbij worden de zaadleiders doorgesneden en korter gemaakt. Hierna worden ze dichtgemaakt. De zaadcellen kunnen dan niet meer uit de penis komen. Bij het klaarkomen komt alleen het vocht vrij, zonder zaadcellen. Hierdoor kunt u een vrouw niet meer zwanger maken.

Hoe kunt u zich voorbereiden op een sterilisatie?

• Als u medicijnen gebruikt om het bloed dunner te maken, bespreek dit dan met uw arts. Uw arts vertelt u of u voor een korte tijd moet stoppen met de medicijnen of gewoon door kunt gaan. 
• Paracetamol mag u gewoon gebruiken.
• Als u vroeger (als kind) al eens geopereerd bent in uw balzak, vertel dit dan aan uw arts. Een sterilisatie kan dan moeilijker zijn.
• Scheer voor de operatie uw balzak en het gebied rond de balzak en penis. Uw arts vertelt u hoe u dit het beste kunt doen.

Wat gebeurt er tijdens een sterilisatie?

Een arts in het ziekenhuis kan de operatie doen.
Er zijn ook huisartsen die deze operatie vaak doen. 

• De arts voelt eerst naar de zaadleider aan één kant van uw balzak. Op die plek krijgt u een prik om de huid te verdoven.
• Dan maakt de arts een klein sneetje boven in de balzak. Hierdoor kan de arts de zaadleider zien.
• De arts zet twee klemmetjes op de zaadleider en haalt een stukje van de zaadleider weg.
• Daarna maakt de arts beide uiteinden van de zaadleider dicht.
• Het sneetje in de huid wordt gehecht. Soms is het sneetje zo klein dat er geen hechting nodig is.

Daarna doet de arts hetzelfde aan de andere kant van de balzak. 
De hele operatie duurt ongeveer een halfuur.

Wat moet ik doen na de operatie?

• Direct na de operatie moet u een strakke onderbroek aantrekken. In de onderbroek worden wat wondgazen gelegd. De strakke onderbroek drukt uw ballen tegen uw onderbuik. Daardoor staat er minder spanning op de zaadleiders. Dit maakt de kans op een bloeding of zwelling kleiner.
• Zorg ervoor dat iemand u na de ingreep naar huis brengt. U mag zelf niet rijden.
• De verdoving is na 2 tot 3 uur uitgewerkt. De eerste paar dagen kan de balzak nog gevoelig en wat dikker zijn. Dan is het prettig om een strakke onderbroek te blijven dragen. Ook kan de huid van uw balzak rond de wondjes wat blauw zien. Bij pijn kunt u paracetamol nemen.
• Doe het de eerste dagen rustig aan om bloeding en zwelling te voorkomen. Het is verstandig om 1 of 2 dagen vrij te nemen. Daarna kunt u uw gewone werk weer doen. U mag geen zwaar lichamelijk werk doen in de eerste week na de operatie. Ook kunt u beter niet gaan fietsen of sporten.
• De eerste 5 dagen na de operatie kunt u beter niet vrijen of masturberen. Soms kunnen bloedvaatjes in het wondgebied hierdoor weer open gaan.
• De wondjes mogen de eerste 2 dagen niet nat worden. Daarna mag u weer douchen.
• De huid van uw balzak is meestal gehecht met oplosbare hechtingen. Het kan soms wel een week duren voor de hechtingen ‘oplossen’. Het kan zijn dat u een bobbeltje van een paar millimeter blijft voelen op de plek waar de zaadleider is gehecht. Dit is normaal littekenweefsel.

Wat zijn bijwerkingen van sterilisatie bij de man?

De eerste paar dagen kunt u last krijgen van bijwerkingen zoals:

• Nabloeden: soms kunnen de wondjes een beetje nabloeden. Dit kan geen kwaad. Doe eventueel wat verbandgaas in uw onderbroek, en leg dat tegen de wondjes aan.
• Bloeduitstorting: soms kan er een bloeduitstorting ontstaan, waardoor de huid van uw balzak blauw wordt. Meestal gaat het om kleine blauwe plekken, soms zijn ze wat groter. Dit kan geen kwaad.
• Zwelling: soms kan uw balzak veel dikker worden omdat er een extra grote bloeduitstorting in komt. Bel dan uw arts.
• Napijn: soms kunt u na de operatie wat napijn hebben. Deze pijn is niet heftig maar wat zeurend. Sommige mannen geven het aan als ‘een zwaar gevoel’. Heel soms blijft dit gevoel na de operatie voor langere tijd aanhouden.
• Ontsteking: soms kan een operatiewondje gaan ontsteken. De balzak kan dan rood, dik en pijnlijk worden en gaan gloeien. Er kan pus uit het wondje komen en u kunt koorts krijgen. Als dat zo is, bel dan direct met uw arts die u geopereerd heeft of met de huisartsenpost.

Hoe gaat het verder na sterilisatie?

Na de sterilisatie bent u niet direct onvruchtbaar

Het duurt 2 tot 3 maanden voordat alle zaadcellen uit het zaadvocht zijn verdwenen.

• Na 3 maanden moet u wat zaadvocht laten onderzoeken.
• Vang al het zaadvocht direct op in een speciaal potje (dus niet in een condoom).
• Breng het potje binnen 1 uur naar het laboratorium. Met de microscoop wordt gekeken of er geen levende zaadcellen meer in zitten.
• U kunt pas onbeschermd vrijen als de uitslag van het zaadonderzoek aangeeft dat het veilig is.
• Tot die tijd moet u een voorbehoedmiddel blijven gebruiken.

Let op: Sterilisatie beschermt niet tegen soa.

Risico dat u toch weer vruchtbaar wordt

Er is een kleine kans dat u toch weer vruchtbaar wordt. Dit kan gebeuren, ook als het onderzoek van het zaadvocht eerder geen zaadcellen meer liet zien. Heel soms groeien de uiteinden van de zaadleiders na een tijd weer aan elkaar. Van de 1000 stellen waarvan de man gesteriliseerd is, worden per jaar minder dan 5 toch zwanger.

Hersteloperatie

Een sterilisatie kan niet meer teruggedraaid worden. Het blijft zo. Een hersteloperatie is heel moeilijk en veel mannen blijven daarna toch onvruchtbaar.

Meer informatie over sterilisatie bij de man

De informatie over sterilisatie is gemaakt met

• de richtlijn voor huisartsen over anticonceptie
• de richtlijn voor urologen over vasectomie