OLVG

Diagnostiek bij verhoogd PSA

Als uw patiënt persisterend een verhoogd PSA (> 3 ng/ml) heeft, is er vaak reden tot verder onderzoek. Het is dan belangrijk om beter geïnformeerd te zijn over de prostaat.  De urologen van OLVG hebben op een rijtje gezet welke stappen u kunt ondernemen en wanneer een MRI nodig is.

1. Verhoogd PSA en het belang van verdere diagnostiek

  • PSA > 3 ng/ml: Bij patiënten met een persisterend verhoogd PSA boven de 3 ng/ml is verder onderzoek nodig om de oorzaak te achterhalen.
  • PSA tussen 3 en 10 ng/ml: Het eerste onderzoek is een prostaat-echografie om het volume van de prostaat te bepalen. Een grotere prostaat kan meer PSA produceren, zelfs als er geen prostaatkanker aanwezig is.

2. Verwijzing naar 1,5-lijnszorg

  • Criteria voor verwijzing:
    • PSA tussen 3 en 7 ng/ml (zonder mictieklachten).
    • Geen voorgeschiedenis van prostaatkanker.
    • Verwijzen kan naar het 1,5-lijns spreekuur voor een éénmalig consult, waar een echografisch volumeonderzoek van de prostaat wordt uitgevoerd.
    • Locaties: OLVG Oost en West.
    • Vergoeding: patiënten behouden hun eigen risico.
  • Doel van het Consult: tijdens het consult wordt een volumebepaling gedaan. Afhankelijk van de uitkomst wordt besloten of aanvullend onderzoek zoals een MRI prostaat of prostaatbiopten nodig is.

3. MRI prostaat: wanneer nodig?

  • Gebruik van MRI:
    • MRI wordt niet aanbevolen voor initiële screening op prostaatkanker, zoals aangegeven door de European Association of Urology (EAU). De betrouwbaarheid van MRI als screeningsmiddel is matig.
    • Een MRI wordt alleen overwogen wanneer er aanwijzingen zijn voor een verhoogd risico op prostaatkanker, bijvoorbeeld bij een verhoogde PSA en/of positieve resultaten op de prostaatwijzer
    • Als de MRI afwijkingen toont, kunnen perineale prostaatbiopten volgen.
  • MRI zonder afwijkingen:
    • Een niet-afwijkende MRI betekent niet altijd dat er geen prostaatkanker is. Bij een hoge PSA density (verhouding PSA / prostaatvolume) kan er toch sprake zijn van een klinisch significant prostaatcarcinoom, zelfs als de MRI geen afwijkingen laat zien.

4. PSA Density: een belangrijke indicator

  • PSA Density: dit is de verhouding tussen de grootte van de prostaat en het PSA-niveau. Daarom is het van belang om te weten hoe groot de prostaat is. Bij een hoge PSA density, zelfs zonder MRI-afwijkingen, kan er alsnog sprake zijn van prostaatkanker.

5. Wanneer geen MRI?

  • Geen MRI bij:
    • PSA < 3 ng/ml.
    • Bij een PSA 3-10 ng/ml als er op een echo sprake blijkt van een prostaatvergroting en er dus op basis van de prostaatwijzer geen reden is voor verder onderzoek.

6. Consult en vragen

  • Bij twijfels over de interpretatie van PSA-waarden of verdere diagnostiek, kunt u altijd een meedenkconsult aanvragen. Dit kunt u aanvragen via H+P en kan op zowel locatie Oost als West.
  • Wij denken graag met u mee over de verdere stappen in de diagnostiek.

Heeft u nog specifieke vragen of wilt u verder overleggen over een patiënt, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.