Verpleegkundig consulent Nicolette: ‘Een laatste wens kan heel klein zijn’

Als je niet meer beter wordt is dat een grote klap om te verwerken. Soms weet je dat je nog maar kort te leven hebt, soms heb je geen idee hoeveel tijd je nog hebt. Bij beide situaties kun je van alles voelen. En zijn er dingen die je wilt regelen of waar je vragen over hebt. Wat heb ik nodig om je lichamelijk zo goed mogelijk te voelen? Wat vind ik nog belangrijk om te doen of bespreken en met wie? Waar wil ik de laatste fase van mijn leven doorbrengen en kan dat ook? Hoe worden mijn laatste dagen en heb ik daar zelf invloed op?

Nicolette begeleidt mensen met kanker in OLVG in hun laatste levensfase. Ze doet dit met een team van zorgverleners gespecialiseerd in palliatieve zorg. Bijvoorbeeld huisartsen, pijnartsen, oncologen, maatschappelijk werkers, diëtisten en een kinderpsycholoog. Samen bieden ze mensen in deze palliatieve fase zorg die aansluit op hun behoeftes.  

Wat vindt iemand nog belangrijk?

Nicolette vraagt mensen wat ze belangrijk vinden: ‘We bespreken hoe iemand de laatste fase voor zich ziet en wat deze persoon daarvoor nodig heeft. Wat wil je nog doen en wie wil je om je heen hebben? Zijn er dingen die je nog wilt afronden, mensen die je wil spreken? En waar haal je steun of kracht vandaan? 

Op basis van zo’n gesprek schakel ik soms hulp in. Heeft iemand levensvragen, dan kan het fijn zijn om met een geestelijk verzorger te praten. Ook als je niet gelovig bent. Mensen met praktische vragen, bijvoorbeeld over financiën, breng ik in contact met een maatschappelijk werker. Heeft iemand wensen over waar hij of zij de laatste tijd wil doorbrengen? Dan schakelen we met Thuiszorg, de huisarts of een hospice. Een enorm netwerk dus, van allerlei zorgverleners.’

Geen bucketlist, maar kleine wensen

Heeft iemand een laatste wens? Dan kijkt Nicolette wat er nodig is om die in vervulling te laten gaan. ‘De meeste mensen hebben geen enorme bucketlist, maar kleine, begrijpelijke wensen. Een huisdier nog een keer zien bijvoorbeeld. Of nog een keer een biertje drinken, thuis op de bank. Wij proberen dit voor elkaar te krijgen.

Vaak lukt dit, dankzij de hulp van allerlei organisaties. Stichting Wensambulance is er een, zij brengen mensen bijvoorbeeld naar huis of naar het strand. En het Cordaan-kunstteam komt langs bij mensen om samen te tekenen of te schilderen. Zelf een kunstwerk creëren kan helpen met verwerken wat je allemaal meemaakt. Heeft iemand behoefte aan gezelschap of iets leuks doen? Dan schakelen we de hulp in van een vrijwilliger palliatieve zorg van Markant. Zij nemen mensen mee voor een uitje of een wandeling of komen langs voor een praatje. Dat kan bijvoorbeeld ook om een mantelzorger te ontlasten.’

Nog een keer een baby knuffelen

Een wens die Nicolette altijd zal bijblijven was van een vrouw die zelf geen kinderen had, maar heel graag nog een keer een baby wilde knuffelen: ‘Ik heb dat toen in mijn buurvrouwen-app voorgelegd. En vond zo een moeder met baby die deze wens in vervulling wilde laten gaan. De vrouw heeft de baby kunnen knuffelen en verzorgen. Ze heeft daarna nog maanden contact met de moeder en het kindje gehad, tot ze overleed. Heel bijzonder.’

Angst en zorgen over de dood

Soms zijn mensen bang voor doodgaan zelf. Bang dat ze zullen stikken bijvoorbeeld. Nicolette legt dan uit dat dit bijna nooit gebeurt: ‘In die laatste fase nemen lichaamsfuncties meestal vanzelf rustig af. Iemand wil niet meer eten of drinken, slaapt steeds meer… Natuurlijk kan iemand klachten hebben, maar daar kunnen we vaak wat aan doen.  We kunnen bijvoorbeeld pijnmedicatie geven of iets tegen benauwdheid of een droge mond. Een naderend eind is voor iedereen spannend en onzeker. Het is fijn wanneer ik mensen hier toch een beetje gerust over kan stellen.’ 

Over Nicolette Gunnink

Nicolette Gunnink is verpleegkundig consulent palliatieve zorg in OLVG Oncologisch Centrum. Ze begeleidt mensen met kanker die niet meer beter worden en hun naasten. Dit doet ze samen met het palliatieve team. Nicolette praat met mensen over hoe ze hun laatste levensfase willen inrichten en wat ze daarbij nodig hebben.